Można śmiało zaryzykować tezę, że rower elektryczny jest jedną z kluczowych i bardziej rewolucyjnych zmian technologicznych ostatnich lat w branży rowerowej. Jeszcze niedawno posiadanie e-bike’a było przywilejem zarezerwowanym dla zamożniejszych, obecnie koszt zakupu przestaje być barierą. Małymi krokami podążamy za Europą Zachodnią, gdzie w niektórych krajach elektryki sprzedają się już tak samo dobrze jak analogi (patrz: Holandia) i zapewne w niedalekiej przyszłości trend ten będzie przeważał na korzyść tych pierwszych. Wszak nieco ponad sto lat temu na świecie królowały furmanki, a automobil był luksusem.
Postęp technologiczny niejednokrotnie przysparzał człowiekowi nie tylko korzyści, lecz także niemałych kłopotów. Wiele zależy od tego, czy potrafimy używać tychże wynalazków z głową, czy idziemy na żywioł, zachłyśnięci euforią, której owe nam dostarczają. Przykład elektrycznych hulajnóg niech będzie najlepszą ilustracją tego, że zarówno świadomość posługiwania się sprzętem, jak i legislacja coraz częściej nie nadążają za nowinkami. A jak to jest z rowerami, w szczególności tymi z napędem wspomaganym elektrycznie?
Jeszcze rower czy już motorower?
Definicję roweru w polskim prawie określa art. 2 ust. 47 Ustawy Prawo o ruchu drogowym (Kodeks drogowy) – tekst jedn. Dz. U. z 2020 r., poz. 110. Zatem rower – pojazd o szerokości nieprzekraczającej 0,9 m poruszany siłą mięśni osoby jadącej tym pojazdem; rower może być wyposażony w uruchamiany naciskiem na pedały pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu nie wyższym niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż 250 W, którego moc wyjściowa zmniejsza się stopniowo i spada do zera po przekroczeniu prędkości 25 km/h.
Europejska nomenklatura różni się od powszechnie używanej w naszym kraju, ponieważ rowerem elektrycznym określany jest każdy rower z silnikiem i baterią, pedelec (skrót od pedal electric cycle) to taki rower elektryczny, którego napęd pełni funkcję wspomagającą i działa tylko wtedy, gdy rowerzysta pedałuje, a e-bike to rower elektryczny, którego napęd może działać niezależnie od pedałowania, czyli posiadający manetkę/przełącznik gazu jak w motorowerze.
Z kolei o technicznych parametrach rowerów elektrycznych szczegółowo traktuje norma europejska EN 15194:2018. Warto o niej wspomnieć, choćby z powodu możliwych przyszłych dostosowań prawodawstwa krajowego do europejskiego, a także dalszych rozważań o tym, jakimi pojazdami tak naprawdę się poruszamy:
- pedelec o mocy do 250 W, z Vmax do 25 km/h – traktowany jako zwykły rower i nie jest zaliczany do klasyfikacji rowerów elektrycznych;
- kategoria L1e-A – rower elektryczny z mocnym napędem – to pedelec o mocy do 1 kW, z Vmax do 25 km/h i/lub e-bike o mocy do 4 kW, z Vmax do 25 km/h;
- kategoria L1e-B – motorower elektryczny – to pedelec o mocy do 1 kW, z Vmax do 45 km/h i/lub e-bike o mocy do 4 kW, z Vmax do 45 km/h.
Jak widzicie, chcąc być w zgodzie z Europą, powinniśmy posługiwać się terminem pedelec, mając na myśli najbardziej popularny rodzaj roweru z napędem o wspomaganiu elektrycznym. Na co dzień nie posługujemy się fachową terminologią, określeniami najczęściej będącymi w obiegu są właśnie – elektryk, e-bike, rower elektryczny czy e-rower.
W interesującej nas materii – pojazdów napędzanych siłą mięśni i jedynie wspomaganych napędem elektrycznym – w przeważającej większości dopuszczonymi do ruchu po drogach publicznych będą rowery, w myśl art. 2 ust. 47 Kodeksu drogowego oraz pojazdy niemieszczące się w tym pojęciu, opisane w art. 2 ust. 46 Kodeksu drogowego jako motorowery, w szczególności kategoria L1e (motorowery dwukołowe).
Takie zdefiniowanie pojazdów każe się zastanowić przede wszystkim nad zgodnością ich faktycznych parametrów technicznych z obowiązującymi przepisami, zasadami poruszania się po drogach publicznych, uprawnieniach do kierowania nimi oraz nad możliwymi następstwami łamania obowiązujących norm.
No to w drogę!
Rower
- Uprawnionymi do kierowania rowerami są wszyscy, którzy ukończyli 18. r.ż., dzieci w wieku od 10. do 18. r.ż. na podstawie karty rowerowej, a dzieci poniżej 10. r.ż. wyłącznie pod opieką dorosłych.
- Kierujący rowerem jest obowiązany korzystać z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeśli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić. Kierujący rowerem, korzystając z drogi dla rowerów i pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustępować miejsca pieszym (art. 33 ust. 1 Kodeksu drogowego).
- Możesz jechać chodnikiem, jeśli opiekujesz się rowerzystą młodszym niż 10 lat. Jest to również dozwolone w przypadku bardzo złych warunków pogodowych – silny wiatr, ulewa, gołoledź, gęsta mgła – kiedy jazda jezdnią może być dla Ciebie niebezpieczna. Z chodnika możesz też skorzystać przy drogach o prędkości dopuszczalnej wyższej niż 50 km/h, jeśli chodnik jest szerszy niż 2 m, a obok nie ma drogi rowerowej. Pamiętaj, że na chodniku jesteś gościem i musisz ustępować miejsca pieszym (art. 33 ust. 6 Kodeksu drogowego).
- Rower powinien być wyposażony w:
- światło pozycyjne przednie o barwie białej lub żółtej selektywnej;
- światło pozycyjne tylne barwy czerwonej – może być migające;
- światło odblaskowe tylne czerwone o kształcie innym niż trójkąt;
- przynajmniej jeden sprawnie działający hamulec;
- dzwonek lub inny sygnał ostrzegawczy o nieprzeraźliwym dźwięku. - Kask ani kamizelka odblaskowa nie są obowiązkowe.
- Przepisy Kodeksu drogowego obowiązują na drogach publicznych w strefach ruchu i w strefach zamieszkania – tak mówi art. 1 ust. 1 Ustawy – oraz mogą, ale nie muszą tam, gdzie zarządca terenu ustanowił własny regulamin. W większości parków jazda rowerem jest dozwolona, jeśli tylko nie zagraża pieszym. Wyjątkiem mogą tu być parki narodowe, gdzie poruszanie się rowerem nie jest dozwolone, chyba że po wyznaczonych ścieżkach dla rowerów. Nie ma ograniczeń w poruszaniu się rowerem po lesie.
Motorower
- Żeby kierować motorowerem trzeba mieć ukończone 14 lat, uzyskać orzeczenie lekarskie o tym, że nie istnieją przeciwwskazania do kierowania pojazdami mechanicznymi.
- Trzeba zdać egzamin na prawo jazdy odpowiedniej kategorii (kategoria AM).
- Jeśli kandydat na kierowcę motoroweru ma mniej niż 18 lat, będzie musiał dodatkowo przedstawić pisemną zgodę rodzica lub prawnego opiekuna.
- Pojazd, między innymi, musi być dopuszczony do ruchu przez właściwy organ, mieć na stałe zamontowane tablice rejestracyjne, ubezpieczenie OC, przechodzić okresowe przeglądy rejestracyjne, poruszać się przez cały rok z włączonymi światłami mijania, a jego użytkownik używać kasku.
Oczywiście jest niewielka grupa e-bike’ów, które są sprzedawane ze wszelkimi następstwami zakwalifikowania do kategorii motorowerów, ale tą grupą, poza wywołaniem tematu na potrzeby tego opracowania, nie będziemy się bardziej szczegółowo zajmować...
Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 10 wydań czasopisma "bikeBoard"
- Dodatkowe artykuły niepublikowane w formie papierowej
- Dostęp do wszystkich archiwalnych wydań magazynu oraz dodatków specjalnych...
- ...i wiele więcej!